Forum archeologii zawodowej - archeologia.org.pl

Stysz

Jak zdobyć 12 miesięcy zawodowych praktyk wykopaliskowych "po magistrze"? Reperkusje dwóch słów Rozporządzenia Ministra Kultury.

Referat odczytany na konferencji prawo a rzeczywistość w polskiej archeologii
[link widoczny dla zalogowanych]

Materiały do prelekcji.

Rozporządzenia MK z dnia 9 czerwca 2004 roku § 10.
1. Badania archeologiczne mogą być prowadzone przez osoby, które posiadają tytuł zawodowy magistra uzyskany po ukończeniu wyższych studiów na kierunku archeologia oraz odbyły po ukończeniu tych studiów, co najmniej 12-miesiczną praktykę zawodową w zakresie tych badań.
2. Przy ustalaniu czasu trwania praktyki, o której mowa w ust.1, nie uwzględnia się uczestnictwa w badaniach archeologicznych prowadzonych metodą powierzchniową, nadzorów archeologicznych i rozpoznawania obiektów archeologicznych przy pomocy odwiertów oraz udziału w opracowywaniu zabytków ruchomych odkrytych w trakcie badań archeologicznych.

List otwarty PSRP do Ministra Kultury:
[url]http://www.psrp.org.pl/index.php?sub=artykul&id_aktualnosci=767 [/url]
[link widoczny dla zalogowanych]
tekst
[link widoczny dla zalogowanych]

interpelacja sejmowa.
[link widoczny dla zalogowanych]
[link widoczny dla zalogowanych]

Odpowiedź na interpelacje
[url]http://ks.sejm.gov.pl:8009/iz4/i-odp/i10173-o1.htm[/url]

(celem interpelacji było zmuszenie Ministerstwa Kultury do odpowiedzi na list Parlamentu Studentów RP – przez kilka miesięcy MK nie odpowiadało, zatem Parlament Studentów RP doprowadził do interpelacji, – dzięki czemu doczekał się odpowiedzi - Ci to mają sposoby Wink

Odpowiedz Ministra
[link widoczny dla zalogowanych]

Odpowiedź studentów
[link widoczny dla zalogowanych]
List pozostał bez odpowiedzi. Czy doczekamy się odpowiedzi.

Na konferencji problem ten pojawił się już w wystąpieniu Pani
mgr Aliny Jaszewskiej, Pracownia Archeologiczno-Konserwatorska,
(Wyłanianie wykonawców i finansowanie badań archeologicznych.)

Pani archeolog poruszyła kwestie uprawnień zawodowych, stwierdzając, że czas z tym coś zrobić i że tak być nie może, jak jest obecnie. Zaproponował wliczenie do 12 miesięcy okresu studiów od II roku studiów archeologicznych (zaliczanie praktyki po I roku). To usłyszałem chyba w kuluarach, „że archeolodzy akademicy oderwani są od realiów rynku zawodowego, patrząc przez pryzmat katedry są pewnych rzeczy nieświadomi, nieświadomi są że tworzona jest obecnie w polskiej archeologii „pokoleniowa dziura” która za 5-10 lat może się boleśnie zemścić na polskiej archeologii. Jak widać problem uprawnień zawodowych nie stanowi wyłącznie wymysłu grupy studentów i absolwentów – dostrzegany jest także przez sporą część środowiska archeologów z uprawnieniami.

Przed wystąpieniem środowiska absolwentów:

Wykład miał prof. dr hab. Lech Czerniak, Zakład Archeologii Uniwersytetu Gdańskiego,
”Zawód archeologa w Polsce. Idee, normy prawne, praktyka, oczekiwania.”

Był to przegląd ogólnych zapisów prawa, oraz przyczyn ich wprowadzenia – właściwie zgadzam się z większością tez tam postawionych – konieczności dbania o właściwe przygotowanie zawodowe absolwentów archeologii oraz przestrzeganie norm etyki zawodowej. Potrzeba odpowiedniego przygotowania zawodowego stanowiła podstawę do opinii o utrzymaniu dotychczasowych zasad uzyskiwania uprawnień zawodowych.

Po tej sesji nastąpiła dyskusja.

prof. dr hab. Lech Czerniak w pewien sposób pochwalił odczyt absolwentów, stwierdzając że został zaskoczony argumentami, których się niespodziewał. Przygotowany był na całkowicie inne, które nie padły. Muszę poinformować, że na samym wstępie referatu dobitnie zaznaczyłem, że jestem za utrzymaniem 12 miesięcy praktyk wykopaliskowych, w praktyce zdewaluowało to 3/4 usłyszanych argumentów o konieczności utrzymania praktyki zawodowej zawartych w referacie prof. dr hab. Lecha Czerniaka.

Został zaproponowany kompromis – pomiędzy koniecznością realizacji praktyk wykopaliskowych a realiami uzyskiwania uprawnień zawodowych. Dlatego powstała realna szansa na zmianę uregulowań prawnych w tym zakresie.

W dyskusji ze strony przeciwników padło, że absolwenci nie mają prawa oczekiwać gwarancji stałego zatrudnienia w archeologii, tak jak nikt dziś nie może tego oczekiwać, że takie oczekiwania nie stanowią powodu do zmiany prawa.

W odpowiedzi padło stwierdzenie, że nikt nie oczekuje gwarancji zatrudnienia, że absolwenci oczekują gwarancji samorealizacji zawodowej, gwarancji tego, że pomimo braku Stałego zatrudnienia w archeologii (instytutach archeologii, muzeach, firmach), nie tracą możliwości samorealizacji zawodowej. Bowiem czym innym jest gwarancja zatrudnienia a czym innym gwarancja samorealizacji zawodowej – rozmawiamy o tym drugim a nie o tym pierwszym.

Innym zapamiętanym argumentem było to, że przecież nikt nie zabrania nikomu po archeologii samorealizować się na wykopaliskach, jak ktoś chce może jechać na badania wykopaliskowe, że nie potrzeba do tego uprawnień.

Tu w odpowiedzi padło, że do wyjazdu na wykopaliska nie potrzeba studiów archeologicznych, nie potrzeba do tego tytułu magistra archeologii, że studia archeologiczne podejmuje się w celu zdobycia zawodu, a nie w celu hobbystycznego uprawiania archeologii – w ramach urlopu.

Były także głosy młodych archeologów (chyba wyłącznie absolwentów). Jednym z ciekawszych było stwierdzenie, że praktyki w obecnym kształcie to często fikcja. Że młodzi archeolodzy już na wstępie są wtłaczani w chore układy korupcyjne. Przykładem była propozycja jednego archeologa prowadzącego badania (wypływająca z sympatii), że on jest w stanie podpisać oświadczenie na 3 lewe miesiące praktyki wykopaliskowej.

Problem lewych praktyk, podejrzeniach o tego rodzaju zjawisku sygnalizowane było także przez konserwatorów. Jednym słowem wielu takie praktyki kupuje !!! Są tacy co sprzedają i są tacy co kupują odpowiednie oświadczenia.

I co w tej sytuacji ja jako osoba uczciwa, mam robić? Byle, kto zostaje dziś archeologiem, mam robić to samo?

Praktyki na studiach z groźbą wywalenia ze studiów za takie przestępstwo byłoby dobrym rozwiązaniem. Studenta łatwo sprawdzić, gdzie i u kogo był na badaniach.

Powtórzę obecne rozwiązania doprowadziły do negatywnej selekcji absolwentów, najlepsi rezygnują lub emigrują. Zostają słabi - ciułacze praktyk oraz nieuczciwi.

Problem emigracji poruszył W dyskusji także prof. Aleksander Bursche.
Joko zjawisko drenażu kadry (tej najlepszej).

Interesujące były także informacje o próbach wprowadzania klasycznego Korporacjonizmu w polskiej archeologii, o tym było jednak bardziej w kuluarach.

Pana Tomasza Merty, Podsekretarz Stanu - Generalny Konserwator Zabytków, nie było na konferencji OODA, ale był na konferencji MK dotyczącej dotacji UE.

Zamieniłem kilka słów z Panem Konserwatorem: Nie ma jeszcze decyzji, sprawa jest w planach Ministerstwa, planowane jest jej przeanalizowanie i rozpatrzenie. Nastąpi to jednak po uporządkowaniu kwestii połączenia OODA z KOBiDZem oraz spraw związanych z przetargami na autostrady (to jest bardziej palące).

Być może jest obecnie jedyna okazja na tego rodzaju zmiany, powstał odpowiedni klimat do tego.
Czym zajmują się samorządy studentów?

FCarcheo

[link widoczny dla zalogowanych]

Archeologia się w to wszystko wpisuje, nader doskonale...

gabrycha4

Jak udokumentować 12 miesięcy praktyk po magisterce. Jakie dokumenty muszę przedstawić zeby otrzymać uprawnienia?

Shira

No właśnie, czy ktoś z użytkowników forum mógłby napisać jak wygląda załatwianie formalności z uzyskiwaniem uprawnień zawodowych? Czy dostaje się na to jakiś papier? I jak powinno wyglądać zaświadczenie o odbytej praktyce (w większości przypadków trzeba przecież to pozbierać od różnych osób - czy jest jakiś standardowy wzór?)?
Pozdrawiam

Alina

Wzoru nie ma. Po otrzymaniu dyplomu magistra (data uzyskania tytułu magistra) należy zbierać zaświadczenia od prowadzących z każdych badań, w których brało się udział.

Alina

Mogę jeszcze dodać, że takie zaświadczenia powinno wymieniać nazwisko delikwenta, stanowisko archeologiczne, na którym osoba pracowała i terminy, w jakich pracowała.

Alina

Aha, dodam jeszcze, że dokumenty w postaci kopii dyplomu i zaświadczenia o odbytej 12-miesięcznej praktyce zawodowej załącza się do pierwszego składanego przez delikwenta wniosku do WUOZ. Takie zaświadczenia najlepiej skserować, ponieważ przenosząc się z pracą do innego województwa także należy złożyć te dokumenty. Nie ma centralnej rejestracji uprawnionych do wykonywania zawodu i chyba długo nie będzie.

MG34

Alina

Problem polega na tym, że Rozporządzenie nie precyzuje, kto powinien wydawac zaświadczenia, a raczej poświadczenia o odbytej praktyce oraz, co powinny one zawierac (oczywiście poza czasem trwania, skoro w sumie ma byc to 12 miesięcy). Do Kodeksu pracy bym się tu nie odnosiła. ponieważ umowy o pracę nie są równoznaczne z odbyciem praktyki zawodowej: "...oraz odbyły po ukończeniu tych studiów co najmniej 12-miesięczną praktykę zawodową w zakresie tych badań". Tyle teoria. Rzeczywistośc jest taka, że w to w zasadzie Konserwator decyduje, co dla niego jest udokumentowaniem odbycia praktyki zawodowej. A z reguły jest tak, że nie interesuje go (i słusznie, bo by zwariował), kto wydaje poświadczenie, tylko czas trwania praktyki: musisz udowodnic, że masz 12 miesięcy, aby samodzielnie prowadzic prace archeologiczne. Rzeczywiście, prowadzący nie ma obowiązku wydawania poświadczenia, choc nie widzę powodu, dla którego nie może tego robic (pomijam zachowania skrajne). Ja bym to nazwała obowiązkiem z założenia: skoro prowadzi badania i zatrudnia ludzi, to jest to jego powinnością.

MG34

Przy okazji wątku mam jeszcze pytania:
- jeśli konserwator podważy udokumentowanie doświadczenia to czy istnieje jakaś możliwość odwołania się od tej decyzji?
- który konserwator wydaje zaświadczenie - ten z miejsca zameldowania - wojewódzki czy ten z delegatury czy wreszcie może z miejsca ostatnich wykopaliska?
- jak w zasadzie wygląda takie zaświadczenie wydane przez konserwatora?

Yeti

Zastanawia mnie co Was tak ta praktyka zawodowa nurtuje? Przecież i tak większość z archeologów posiadających praktykę zawodową nie korzysta w pełni z możliwości wykorzystania uprawnień zawodowych. Muszą pracować dla kogoś, a nie na własny rachunek. Uważam, że dla wielu archeologów jak i obecnych studentów archeologii bardziej nurtującym problemem powinno być przygotowanie zmian w rozporządzeni, tak aby jeden archeolog mógł w danym terminie mieć jeden wykop (nieważne czy szerokopłaszczyznowy czy liniówka). Jak tak się stanie to i rozwiąże się problem uprawnień zawodowych i zatrudnienia w archeologii.

Alina

Według obowiązujących przepisów jeden archeolog w tym samym terminie może kierowac jednymi pracami. A jakie to ma znaczenie dla kogo pracuje? Na własny rachunek może pracowac zawsze.

MG34

Dużo prawdy w tym co piszesz Yeti. To Polska właśnie. Zaświadczenie chcę mieć dla zasady. I tak będę robił nadal to co robię a mając zaświadczenie i tak nie będę mógł czasem prowadzić niektórych badań bo ukończone studia to jedno, praktyka i zaświadczenie to drugie a układy to trzecie. Mimo wszystko proszę życzliwych o konkretną odpowiedź na moje pytania. Myślę, że przedstawiony przeze mnie problem jest prościutki i ktoś zna rozwiązanie Smile

Stysz

To problem dla młodych, nawet nie same praktyki stanowią tu problem do przeskoczenia, choć także, (bo ten system bynajmniej nie promuje zdolnych), tylko to, że nawet posiadając już te uprawnienia to niewiele zmienia.

Trzeba jeszcze zaistnieć na rynku badań. Bowiem na dłuższą metę żaden absolwent nie pozwoli sobie na pracę w charakterze wiecznego kopacza i rysownika na umowę zlecenie, do tego zaś sprowadza się jego kariera w zawodzie, o ile sam nie prowadzi badań albo nie jest gdzieś na etacie to perspektywy są cienkie. Do takiej roboty to mgr archeologii potrzebny nie jest, wystarczy przyuczyć kogokolwiek.

Powinno się raczej iść w stronę podniesienia wymagań konserwatorskich w badaniach, tak aby wymusić w procesie badań zatrudnianie kadry technicznej, byłoby to lepszym rozwiązaniem od ukrócenia przepisów korporacyjnych. Zanim taki „młody” pójdzie na swoje zdobędzie doświadczenia a i „stary” może się od niego też czegoś nauczy. Tu jednak zaczynamy dyskusję o standardach badań i dokumentacji.

Moim zdaniem zacofanie i brak nadzoru w archeologii jest większym problemem niż brak doświadczenia u absolwentów. A czytając artykuł o badaniach wrocławskich odniosłem wrażenie, że najgorsze są firmy, które prowadzą osoby, którym wystarczy do tego ledwie 12 miesięcy badań.

Piszę o tym [link widoczny dla zalogowanych]

Zaostrzenie wymagań wpłynąć może pozytywnie na opłacalność badań, ich poziom, poziom przygotowania zawodowego, a jednocześnie będzie zaporą dla powstawania marnych firm bez zaplecza, ukróci nieuczciwość, wymusi zatrudnianie młodych mgr na etat.

Tylko jaka siła jest wstanie tego dokonać?

Yeti