Forum archeologii zawodowej - archeologia.org.pl

wstecz123

[quote="Stysz"]

Podobnie jak ma to miejsce w Irlandii

bpa

chętnie podyskutuje o archeologii w Irlandii - adminie proszę wydzielić wątek Smile

koko

Taka licencja to niezły pomysł. Trochę w innej dziedzinie, ale zasada jest podobna- we Francji nauczyciele zdają egzamin państwowy, do którego można, ale nie trzeba podchodzić. Jeśli się go nie zdaje też można być nauczycielem, ale na gorszych warunkach między innymi płacowych. Jeśli się go zda, ma się zapewnioną pracę, ale rząd zapewnia wtedy zatrudnienie w całej Francji jak długa i szeroka, ale i zarobki są takie, że zmiana miejsca zamieszkania nie stanowi problemu no i oczywiście jest to potwierdzenie wysokich kwalifikacji.
Jeśli chodzi o archeologię to od kiedy zaczęło się kształcenie studentów w ilościach hurtowych straciła na tym jakość wykształcenia, co obserwuję na przykładzie ludzi odbywających u mnie praktyki. Kiedyś skłaniałam się do pomysłu wliczania do doświadczenia terenowego- 12 miesięcy- praktyk studenckich, przynajmniej tych z ostatnich lat studiów. Teraz - wręcz przeciwnie. Może rozwiązaniem problemu byłby właśnie taki egzamin, zdawany przed komisją państwową po stażu- długość do ustalenia, a nie plik zaświadczeń o obecności pacjenta na wykopaliskach. Tym bardziej, że licząc nawet z grubsza, nadal spośród 60 czy 80 studentów na roku, może 10 jest zainteresowanych pracą w archeologii, czyli standard sprzed 20 lat. Jeżeli świeżo upieczona pani magister na pytanie co zamierza robić, gdzie szukać pracy, odpowiada, że może w "Piotrze i Pawle" to włosy stają mi w pionie...

Stysz

Jest obecnie w Ministerstwie Kultury projekt nowego rozporządzania, który przewiduje uwzględnianie okresów studiów w owych 12 miesiącach, i moim zdaniem to dobrze. Natomiast, co innego powinno się wprowadzić. Niekoniecznie licencje, coś innego. Zwrócono uwagę, że w procesie badań archeologicznych w Irlandii uczestniczy zespół archeologów. To zasadniczo zmienia poziom badań. Zespół to zespół, każdy członek zespołu posiada odmienny poziom wiedzy i doświadczenia. Ludzie się zwyczajnie uzupełniają, uczą się od siebie, jest przekazywanie wiedzy także pomiędzy pokoleniami. Z jednej strony doświadczenia terenowego, z drugiej strony pewnych nowości w technikach dokumentacji itp.. W takiej sytuacji 12 miesięcy z włączeniem okresu stadiów powinno być wystarczającym progiem zawodowym. Niestety u nas nie ma obowiązku pracy w zespołach, nikt takiej organizacji badań nie wymaga. To jest całkowicie nie istotne. Przykład stanowiska 538. Tam pracował akurat zespół archeologów z uprawnieniami, no i cóż z tego? Jednym z formalnych powodów wstrzymania prac archeologicznych była nieobecność archeologa, na którego wystawiono pozwolenie, (bo wyjechał na konferencję), nie ważne, że obecni byli inni archeolodzy z uprawnieniami. Mamy, zatem sytuację, w której praca zespołu archeologicznego jest w pewnym sensie mało opłacalna, oznacza jedynie dopłacanie do interesu. Ale to też nie jest model obecny w badaniach akademickich. Archeolog akademicki często, albo nawet zazwyczaj, prowadzi badania samodzielnie zabierając studentów. Model pracy zespołu archeologów na jednym stanowisku najczęściej występuje w przypadku prowadzenia badań archeologicznych przez jednostki muzealne oraz w przypadku dużych firm archeologicznych, których jednak wiele nie mamy.

Natomiast powinniśmy taki model wypracować. Wymusi to wyższy poziom badań, skłoni także małe firmy do konsolidacji w większe, co w efekcie wyeliminuje firmy krzaki. Badania akademickie też na tym zyskają. Każde badania. I to nie tylko w zakresie merytorycznym, ale także etycznym.

bpa

bpa

postaram się w kilku częściach przedstawić jak to w to wygląda w Irlandii

Wprowadzenie

zacznę od kwestii nazywania rzeczy po imieniu Smile

różnica pierwsza i podstawowa
we wszystkich dokumentach urzędowych archeologia w Irlandii zawsze pojawia się kontekście ochrony dziedzictwa archeologicznego np. jeśli inwestor zamierza prowadzić pracę przy zabytku to ma zgłosić ten fakt 2 miesiące przed do National Monuments Service (część Departamentu ochrony zabytków w Ministerstwie) w celu ustalenie najlepszych sposobów na ochronę tego zabytków . Z każdym razem jest podkreślane że badania archeologiczne to ochrona wspólnego dziedzictwa archeologicznego, również w takim kontekście archeologia pojawia się w podstawowej ustawie o ochronie zabytków "National monument Act"

Wydaje się że to szczegół ale ten wszechobecny nacisk na ochronę powoduje zupelne inne podejście na każdym etapie przygotowywanie oraz prowadzenia badań archeologicznych.

W Polsce o ochronie dziedzictwa archeologicznego "Ustawa o ochronie zabytków ..." nie wspomina ani jednym słowem

aby zobrazować jakie to ma konsekwencje proszę porównać ochronę zabytków do ochrony zdrowia - skoro archeologię i jej badania rozumiemy jako formę ochrony to wykorzystujemy bardzo szeroko profilaktykę ochrony dziedzictwa archeologicznego. W Irlandii ogromy nacisk kładzie się własnie na "przekonanie" społeczeństwa o roli jaką spełnia archeologia w całym systemie ochrony dziedzictwa kulturowego i udostępnia się powszechnie wszelkie możliwe informacje służące archeologom, inwestorom, i wszystkim zainteresowanym. Robi się cykliczne badania opinii publicznej jak postrzegana jest potrzeba ochrony dziedzictwa archeologicznego. Itp

W internecie znajduje się ogólnodostępna mapa zabytków - także archeologicznych gdzie błyskawicznie można ustalić potencjalną "kolizję" planowanych działań z zabytkami
[link widoczny dla zalogowanych]

bardzo łatwo zorientować się co należy zrobić aby prowadzić badania archeologiczne np. z przewodnika wydanego przez irlandzki rząd
[link widoczny dla zalogowanych]

Istnieje specjalna "urzędowa" strona internetowa całkowicie poświęcona archeologii o intuicyjnym adresie [link widoczny dla zalogowanych]

Publikacje / Popularyzacja
W Irlandii jest obowiązek publikowania wyników badań Pogrubiłem ponieważ w Polsce takiego obowiązku nie ma ...
Oprócz obowiązkowej publikacji jest także obowiązek opublikowania sprawozdania z badań w jednym z biuletynów archeologicznych (strona 21 w przewodniku).

Jak duża jest różnica w podejściu do promocji i popularyzacji archeologii i wykorzystania badań oraz ich wyników można zobaczyć na stronach internetowych dwóch największych inwestorów badań archeologicznych w Irlandii i Polsce.

Generalna Dyrekcja Dróg krajowych i Autostrad w Polsce i jej Irlandzki odpowiednik National Roads Authority.

Na stronie NRA [link widoczny dla zalogowanych] istnieje imponująca część poświęcona archeologii (wynikom badań). NRA wydaje własne czasopisma archeologiczne oraz oczywiście publikuje wyniki badań. Jest także baza przebadanych przez NRA stanowisk archeologicznych [link widoczny dla zalogowanych]

NRA dodatkowo tłumaczy że musi w jak najbardziej pełny sposób informować społeczeństwo o wynikach badań archeologicznych ponieważ to są badania prowadzone m.in. ze środków publicznych i jest to ich obowiązek.

Jeśli natomiast spojrzymy na stronę GDDKiA to o prowadzonych badaniach archeologicznych jest jedynie jedno informacyjne zdanie! sic!
[link widoczny dla zalogowanych]

...

cdn

bpa

Licencja
czyli kto może prowadzić badania archeologiczne

aby prowadzić badania archeologiczne należy posiać licencję. To taka licencja na kopanie Smile

tylko osoby posiadające licencje mogą występować o pozwolenia na badania

aby uzyskać licencję należy:

- mieć odpowiednie kwalifikacje
- zdać państwowy egzamin
- doświadczenie zdobyte na wykopie - jako supervisor (co to supervisor będzie także wyjaśnione) lub/i być pracownikiem akademickim z zakresu archeologii

wszystko o licencjach na

[link widoczny dla zalogowanych]

Egzaminy odbywają się co kilka tygodni. Na egzamin składa się w ochrona dziedzictwa archeologicznego i podstawy prawne prowadzenia badań oraz zasady bezpieczeństwa (praca z maszynami, bezpieczeństwo pracowników) oraz oczywiście historia, geologia, archeologia wraz z rozpoznawaniem ceramiki i innych zabytków.

Co daje licencja:
-utrzymuje pewien (wysoki) poziom wiedzy u archeologów określony wymaganiami procedury licencyjnej
-ilość "archeologów z uprawnieniami" jest powszechnie znana, łatwo także dotrzeć do posiadaczy licencji.
-licencja nie jest dożywotnia - zawsze ją można odebrać
-system jest całkowicie otwarty dla obcokrajowców
-brak regionalizacji - pozwolenia na badania uzyskuje się w jednym miejscu

Na stanowisku

W Irlandii na stanowisku archeologicznych utrwalił się podział na konkretne kompetencje:
Klasyfikacja jest zbieżna z tym co występuje na badaniach w UK (Irlandia w dużym stopniu zapożyczyła system badań panujących w Wielkiej Brytanii)

Site Director - osoba która posiada licencję.
"SD ma obowiązek upewnić się, że projekt podlega pełnej i właściwej dokumentacji. W sprawie wszelkich odstępstw należy kontaktować się z nim. Da się to osiągnąć przez dokładne sprawdzanie wszystkich zapisów
dokumentacyjnych, albo przez samego dyrektora albo przez Supervisora pod kierunkiem Dyrektora. Kiedy stanowisko podzielone jest na poszczególne obszary, dyrektor musi upewnić się, iż między obszarami wszystkie procedury podlegają standaryzacji (ujednoliceniu). Do jego
obowiązków należy przygotowanie opracowania wyników badań".

Site Supervisor (kierowik stanowiska)
pracuje pod kierunkiem dyrektora. Do obowiązków Supervisora należy upewnienie się, iż dokumentacja prowadzona jest poprawnie. Robi to osobiście lub wyznacza do tego odpowiednią osobę. Supervisor sprawdza również rysunki i opisy oraz kieruje wykopaliskami na poszczególnych obszarach. Jednak bez względu na to, kto nadzoruje zapis dokumentacyjny, osoba która eksploruje obiekt jest odpowiedzialna za właściwe wykonanie dokumentacji.

Site Assistant
osoba odpowiedzialna za prowadzenie dokumentacji i eksploracji poszczególnych obiektów, kopie, analizuje i dokumentuje Smile

general operative
pracownik fizyczny ale nie tylko, ponieważ bardzo często GO wykonuje także pracę dokumentacyjną i często ich praca nie różni się od Site Assitanta

rzecz niezwykle ważna to fakt że zaczynając od GO można awansować do stanowiska Supervisora, wiąże się to oczywiście ze wzrostem wynagrodzenia. Warunki awansu zawodowego na stanowisku jest jednym z kluczowych elementów w systemie badań archeologicznych w Irlandii. Ponieważ awans zależy bezpośrednio od stażu i dyrektora, zdążają się sytuacje że supervisorem zostają osoby bez archeologicznego wykształcenia - nie ma oczywiście gwarancji że na kolejnym projekcie /w innej firmie też będzie supervisorem Smile

przy założeniu
że na stanowisku pracuje 30 osób, to mamy jednego Dyrektora, 1-2 supervisorów, oraz po połowie SA i GO

wstecz123

Site Supervisor (ściślej - Nadzorca miejsca) - nazwanie tej funkcji kierownikiem jest trochę przesadzone, lepsza nazwa lub tłumaczenie na polskie warunki to "pracownik techniczny". No ale powiedzenie lub napisanie w
CV-ce,byłem kierownikiem stanowiska ma lepszy wydźwięk niz byłem pracownikiem technicznym.
Owszem zastępuje dyrektora na danym odcinku i za ten odcinek jest odpowiedzialny ale nie jest kierownikiem. Wszystkie szczegóły i tak ustala z Site Directorem podobnie jak w Polsce robi to "pracownik techniczny".
W podobnej formie na polskich badaniach autostradowych i nie tylko jest trójka lub czwórka archeologów oprócz kierownika.
Z tą różnicą że łączy w sobie Site Supervisora i Site Assistanta czyli jest bardziej wszechstronny.

nobby.nobbss

Stysz

nobby.nobbss

Trudno mi się zgodzić, że OODA zmonopolizowała rynek badań, była ona raczej źle działającym katalizatorem, który miał pozwolić na komercjalizację archeologii. Trzeba również pamiętać o tym, że wówczas głównymi dostawcami usług archeologicznych, na tak wielką skalę, były odsądzane tu od czci i wiary jednostki budżetowe, które w skutek "rozdawnictwa" OODA zmonopolizowały rynek "dużych" usług archeologicznych. Niestety jest to temat rzeka...

Problemem nie jest antyzawodowa polityka uniwersytetów, jak słusznie zauważyłeś problemem jest również jakość kształcenia, implikowana przez liczbę przyjmowanych na I rok studentów, studia zaoczne itp. Niemożliwe jest wykształcenie 100, 200, 300 studentów archeologii, z których ok. 30% jest zainteresowanych archeologią, kolejne 20% zainteresuje się nią podczas studiów, a pozostali porostu nie dostali się na inny kierunek.

I tu pojawia się znowu licencja - papier na kopanie. Jeżeli licencja będzie również, a powinna przede wszystkim, obejmować pracowników nauki, to zmuszeni oni będą do podniesienia jakości prowadzonych badań, stosowania nowoczesnych metod (przecież są na to pieniądze w ministerstwie), tak aby jak najlepiej wykształcić specjalistów w zawodzie. Średnia wydanych licencji dla absolwentów danej uczelni bezie zatem świadczyła o poziomie nauczania w tej jednostce. Dziś szkoły jazdy szczycą się wysokim stopniem uzyskiwania prawa jazdy przez swoich słuchaczy - i w ten sposób mają więcej klientów. Jak to uzyskują, poprzez doskonalenie procesu kształcenia, zakup nowoczesnych samochodów, stosowanie metod multimedialnych.

nobby.nobbss

Co więcej, konieczność uzyskania licencji, wykazania się wiedzą i umiejętnościami praktycznymi, spowodują większe zainteresowanie studentów praktykami, a nie tylko odbębnienie 12 miesięcy.

Myślę, że licencja jasno postawi przed kandydatem na archeologa konkretne zadania, a ten kandydat postawi sobie cel - uzyskanie licencji i pracę w zawodzie. Jestem przekonany, że spowoduje to zmniejszenie zachorowań na archeologię i odsiew tych już na wstępie zainteresowanych skończeniem obojętnie jakich studiów z hasłem "potem się zobaczy". Będzie zatem mniej studentów, ale za to zainteresowanych uprawianiem tej dziedziny wiedzy w sposób profesjonalny.

Stysz

Widzę, że licencja ma na celu zamknąć rynek badań archeologicznych i w nieco zmienionej formie uchronić go przed zmianami. Firmy prywatne nie mają takiego łatwego dostępu do środków ministerialnych a jakość badań muszą podnieść wszyscy. Licencja sama w sobie jakości badań nie podniesie. To będzie tylko papier – glejt. A to chodzi o zmianę systemu badań archeologicznych – zmianę strukturalną na poziomie organizacji podmiotów (prywatnych i państwach), zaplecza badawczego i merytorycznego, przy zachowaniu zasad wolnej konkurencji podmiotów.

Jakoś firmy budowlane budują domy i się one nie zawalają, czemu? Przecież mogłyby budować byle jak, z byle czego i byle kim, aby było taniej?

Twoim punktem odniesienia jest wyłącznie uczelnia. Uczelnie niech zaczną się zajmować swoimi celami statutowymi, nauczaniem zawodu oraz rozwojem metodologii badań, bo na to płacimy podatki aby się tym zajmowały. Jeśli są na to za słabe, to tym bardziej należałoby zlikwidować kilka kierunków archeologii, aby skupić najlepszą kadrę w jednym miejscu.

nobby.nobbss

Stysz

Padło określenie, które chciałem usłyszeć "Nadzór Budowlany".